|
|
  
ENGLISH VERSION
Szczęsny - nazwisko szlacheckie legitymujące się herbem Rawicz
Rawicz jest jednym z najstarszych herbów rycerskich i szlacheckich. W złotym polu niedźwiedź czarny kroczący w prawą herbową stronę. Na nim panna srebrna w czerwonej szacie z rękami rozpostartymi i złotej koronie. W klejnocie dwa rogi jelenia i głowa niedźwiedzia - zapewne czarna.
Najstarsza pieczęć datowana jest na rok 1306 (kasztelan sandomierski Prandota), najstarsza wzmianka pisemna pochodzi z 1394. Wcześniej przypisuje się Rawiczom godła przedheraldyczne - tak jak identyfikowany z nimi Warsz - kasztelan krakowski w latach 1278-9
Herb jako taki powstał w XIV w. przestawiając w różnych wariantach pannę i niedźwiedzia. Nazwa herbu pochodzi od znacznie wcześniejszej czeskiej nazwy rodowej Wrszowcy (w zapisie łacińskimVrsines, jest wariacją łacińskiego Vrsi czyli niedźwiedzie).
Ród Rawitów (Wrszowców) pochodzi z pogranicza polsko-czeskiego. Pierwotnie ród o dużym znaczeniu w Czechach na skutek zatargów i udziału w spiskach chronił się w Polsce. Jest wiele legend dotyczących najstarszej historii herbu, m.in. o pochodzeniu herbu z Lotaryngii. Najbardziej znaną legendą związaną z rodem jest ta o założeniu Warszawy przez Warsza (legenda powstała w XIX wieku i występuje w niej Sawa - które jest imieniem męskim!)
"Panna na niedźwiedziu" była używana jako znak na pieczęciach przed uznaniem herbu np. już w roku 1306[5]. Pierwszy znany wizerunek ukształtowanego herbu widnieje na pieczęci Jana Grota, biskupa krakowskiego z 1338 r. Herb w wyniku unii horodelskiej w 1413 przeniesiony na Litwę .
Pierwszym znanym Rawitą był Goworek. Wdowa po nim wpisana została do klasztoru lubińskiego ok. 1140 roku. W 1144 roku na pogrzebie księżnej Salomei obecny był Męcina z Rawitów. W 1195roku komes Goworek dowodził rycerstwem sandomierskim w bitwie nad Mozgawą (największa i bratobójcza bitwa w okresie rozbicia dzielnicowego). Synowie Grota – potomka Goworka – Sięgniew i Warsz byli protoplastami dwóch podstawowych linii Rawiczan: Grotowiców i Warszowiców. Warszowice ulokowali się między innymi na Mazowszu.
Ród Rawitów używał zawołania "Rawa". Pierwszy znany zapis zawołania pochodzi z 1413 roku i dotyczy Goworka z Beszna "de clenodio Rawa".
Rawici wyróżniali się spośród innych rodów używając kilku charakterystycznych imion: Goworek, Grot, Prandota, Warsz. Od imienia Warsz (a nie od legendarnego rybaka Warsa) wzięła nazwę dzisiejsza stolica Polski. Nie zachował się dokument lokacyjny Warszawy, można jednak sądzić, że miasto powstało na przełomie XIII i XIV w., kiedy uformowała się Stara Warszawa. Wiadomo jednak, że Warszawę założono na prawie chełmińskim, a zasadźcami byli prawdopodobnie Niemcy, majętni kupcy z Torunia. Nadana przez nich nazwa (pierwotnie Warszowa lub Warszewa) pochodzi od rycerza z rodu Rawów (Rawiczów) imieniem Warsz, do którego należała wieś z XII lub XIII w., leżąca w obrębie dzisiejszego Mariensztatu.
Najbardziej znani legitymujący się herbem Rawicz
- Andrzej Samuel Dembiński – kasztelan biecki
- Stefan Jacek Dembiński – generał dywizji Wojska Polskiego, szef Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP w Londynie
- Walenty Dembiński – kanclerz wielki koronny i podskarbi wielki koronny
- Antoni Duchnowski – ksiądz katolicki, kanonik inflancki
- Andrzej Gawroński – biskup krakowski
- Jan Grot – biskup krakowski
- Erazm Grotowski – generał armii
- Leon Grotowski – poseł do Rady Państwa, członek rady powiatu sanockiego, właściciel dóbr
- Jakub Jasiński - generał, uczestnik Powstania Kościuszkowskiego
- Piotr Kłoczewski – kasztelan zawichojski
- Adam Kosiński – kasztelan podlaski
- Antoni Amilkar Kosiński – generał, uczestnik powstania kościuszkowskiego
- Krzysztof Kosiński – hetman kozacki
- Stanisław Rawicz Kosiński – inżynier kolejnictwa
- Ksawery Kossecki – generał
- Stefan Kossecki – generał
- Julian Ursyn Niemcewicz – dramaturg, pisarz
- Szymon Okolski – dominikanin, heraldyk
- Władysław Olędzki – harcmistrz, organizator harcerskiej poczty polowej w czasie II wojny światowej
- Krystyn z Ostrowa – kasztelan krakowski, uczestnik bitwy pod Grunwaldem
- Antoni Jan Ostrowski – generał, założyciel Tomaszowa Mazowieckiego
- Juliusz Karol Ostrowski – heraldyk, działacz katolicki
- Tomasz Adam Ostrowski – marszałek Sejmu, podskarbi nadworny koronny
- Władysław Ostrowski – marszałek Sejmu
- Adam Ożarowski – rosyjski generał kawalerii, hrabia
- Jerzy Marcin Ożarowski – podstoli wielki koronny, oboźny wielki koronny
- Kajetan Ożarowski – generał wojsk polskich
- Piotr Ożarowski – hetman wielki koronny
- Jan Prandecki-Prandota – generał wojsk polskich, otrzymał order Vitruti Militari
- Adam Olbracht Przyjemski – oboźny wielki koronny, założyciel Rawicza
- Andrzej Przyjemski – marszałek nadworny koronny
- Stanisław Przyjemski – marszałek wielki koronny
- Bronisław Regulski – generał
- Józef Regulski-Falk – żołnierz, kawaler Virtuti Militari
- Jerzy Zdziechowski – minister skarbu w latach 1925 – 1926
- Kazimierz Zdziechowski – pisarz, publicysta, krytyk literacki
- Marian Zdziechowski – rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
- Władysław Żwański - pułkownik, hrabia
Szczęsny to nazwisko polskie sygnowane herbem szlacheckim Rawicz. Wywodzi się ze starosłowiańskiego słowa "szczęsny", które znaczy: ten któremu się szczęści, ten przynoszący szczęście a także ten który jest szczęśliwy. W Polsce nazwisko to jest na 236 miejscu, pod względem liczebności i jest reprezentowane przez około 7200 noszących je osób. Historyczne dane źródłowe tego nazwiska sięgają do roku 1476.
Nazwisko Szczęsny najliczniej jest reprezentowane w województwach podlaskim i mazowieckim
Najbardziej znani o nazwisku Szczęsny
- Adam Szczęsny – polski polityk, poseł na Sejm RP II kadencji.
- Bernard Szczęsny – członek Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, więzień KL Stutthof, działacz kaszubski.
- Bronisław Szczęsny – dr hab. nauk biologicznych, zoolog , hydrobiolog,
- Henryk Szczęsny − kapitan lotnictwa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
- Maciej Szczęsny – były polski piłkarz, grający na pozycji bramkarza.
- Marek Szczęsny – polski malarz, pedagog, kurator i organizator wystaw.
- Paweł Szczesny, również jako Szczęsny[1] – aktor teatrów warszawskich oraz filmowy.
- Piotr Szczęsny - chemik, zmarł w wyniku demonstracyjnego samospalenia.
- Roman Szczęsny – prof. dr hab. polski geograf.
- Sebastian Szczęsny . – polski dziennikarz telewizyjny i radiowy.
- Wojciech Szczęsny . – polski piłkarz, grający na pozycji bramkarza, syn Macieja Szczęsnego.
Szczęsna
 
|
